Besluit  Gemeenteraad

Feitelijke en juridische overwegingen

Op 4 september 2007 keurde de gemeenteraad het reglement goed inzake doorlopende zwerfvuilopruiming met inschakeling van vrijwilligers voor onbepaalde duur. Hiermee wou het gemeentebestuur werk maken van een duurzaam milieu- en natuurbeleid en de burger dichter betrekken bij het netheidsbeleid om zo zwerfvuil te voorkomen. Tevens werd daarmee gevolg gegeven aan de principiële beslissing van de gemeenteraad van 6 juni 2006 tot het instellen van een doorlopende zwerfvuilophaling met de hulp van vrijwilligers.

Artikel 3 van het reglement bepaalt dat er voor deze vrijwilligers een forfaitaire vergoeding voor gemaakte kosten wordt voorzien van 16 euro per dag van minimum 4 uren. Een aangestelde door het College controleert de geleverde inspanningen.

Het reglement werd sindsdien niet meer gewijzigd. De forfaitaire vergoeding voor gemaakte kosten werd daarentegen wel al een aantal keer gewijzigd, namelijk:

• Bij gemeenteraadsbesluit van 22 december 2015 van 16 euro per dag van minimum 4 uren naar 4 euro per uur
• Bij gemeenteraadsbesluit van 12 juli 2016 van 4 euro per uur naar 5 euro per uur
• Bij gemeenteraadsbesluit van 13 oktober 2020 van 5 euro per uur naar 5 euro per 2 kilometer

Daarnaast stelt het reglement dat het gemeentebestuur zorgt voor ondersteunend materiaal zoals fluohesjes, handschoenen, prikkers en vuilniszakken.

In het najaar 2012 werd door afvalintercommunale IMOG het project ‘Nette Regio ' gelanceerd. Het project Nette Regio omvatte o.a. een netheidsbarometer, een zwerfvuilnisbakjesplan en een veegplan in diverse Imog-gemeenten. Om ook de link te maken met de burger en om zwerfvuil proberen te voorkomen, kwam ook bij hen het idee van vrijwilligers en zo werden de “afvalmeesters” door IMOG in het leven geroepen. De afvalmeesters (heden ‘mooimakers’) zijn inwoners van de buurt, zij vormen een lokaal aanspreekpunt voor vragen over afval, zij ruimen geregeld zwerfvuil op in hun straat of buurt, enz. De mooimakers van IMOG krijgen van de afvalintercommunale een opleiding, materiaal en een jaarlijkse financiële onkostenvergoeding (heden 90 euro per jaar). Tevens zijn de mooimakers verzekerd voor burgerlijke aansprakelijkheid en lichamelijke ongevallen.

Sedert de introductie van de afvalmeesters (mooimakers), krijgen de aangestelde vrijwilligers door het gemeentebestuur voor het opruimen van zwerfvuil in Anzegem, geen materiaal meer vanuit de gemeente. Zij worden namelijk pas door het gemeentebestuur aangesteld nadat ze zich aanmelden bij IMOG. Zij krijgen dan het materiaal vanuit IMOG. Het forfaitaire vergoedingssysteem voor gemaakte kosten, alsook een verzekering voor burgerlijke aansprakelijkheid en lichamelijke ongevallen werd wel behouden.

Er wordt voorgesteld om het reglement inzake doorlopende zwerfvuilopruiming met inschakeling van vrijwilligers op te heffen met ingang op 1 oktober 2023 en dit omwille van volgende overwegingen:

• Er is gebleken dat niet alle mooimakers die actief zijn in Anzegem en aangemeld zijn bij IMOG (nl. 47 in 2022), ook aangemeld zijn bij de gemeente (nl. 11 in 2022)
• Anzegem is de enige gemeente in de buurt die een extra financiële vergoeding geeft bovenop de vergoeding van IMOG
• Vanuit de vrijwilligerswet is het verboden om vrijwilligers te vergoeden voor hun prestaties. Het is evenwel toegelaten om een onkostenvergoeding te geven, dit alleen als compensatie voor gemaakte kosten (maaltijden, drank, computer- en gsm-gebruik, aankoop materiaal...). Gezien er door IMOG materiaal ter beschikking wordt gesteld aan de vrijwilligers, zijn er maar weinig werkelijke onkosten die de mooimakers maken. Het aanbieden van twee onkostenvergoedingen voor eenzelfde vrijwilligersactiviteit (nl. vanuit IMOG en vanuit de Gemeente) valt dan ook moeilijk te verantwoorden.
• De geleverde vrijwilligersprestaties zijn bovendien heel moeilijk te controleren waardoor misbruik van het vergoedingssysteem niet uitgesloten kan worden. Bij IMOG dienen de vrijwilligers aan een aantal afspraken te voldoen, vooraleer men aanspraak kan maken op de vergoeding. Bovendien draagt dit bij tot een betere opvolging van de netheidsbarometer. 
• Het nodige materiaal en de verzekeringen zijn voorzien door IMOG

Het college ging op 31 mei 2023 principieel akkoord met o.a. de afschaffing van de gemeentelijke onkostenvergoeding voor mooimakers.

Er wordt voorgesteld om met het budget die door de opheffing vrijkomt, een aantal betere grijpstokken aan te kopen. De nood aan betere grijpstokken werd namelijk in het verleden door een beperkt aantal vrijwilligers al eens gesignaleerd. Er werd toen aangeraden om met hun onkostenvergoeding, zelf een betere grijpstok aan te kopen.

Regelgeving

De wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers;

Het decreet van 22 december 2017 betreffende het lokaal bestuur met latere wijzigingen;

De circulaire van 5 maart 1999 van de Administratie der directe belastingen van het Ministerie van Financiën die een belastingvrijstelling voor vergoedingen die in het kader van gelegenheidswerk wordt toegekend aan onbezoldigde vrijwilligers voorziet;

Vorige beslissingen

Het gemeenteraadsbesluit van 4 september 2007 betreffende de goedkeuring van het reglement inzake doorlopende zwerfvuilopruiming met inschakeling van vrijwilligers voor onbepaalde duur.

Het gemeenteraadsbesluit van 22 december 2015 betreffende de goedkeuring van het reglement inzake de vrijwilligerswerking en de bijhorende inventaris van de vrijwilligersactiviteiten (waaronder de activiteit ‘Netheidsmeester’ met een onkostenvergoeding van 4 euro per uur);

Het gemeenteraadsbesluit van 12 juli 2016 inzake de evaluatie van het vrijwilligersreglement en goedkeuring aanpassingen (waaronder de verhoging van de onkostenvergoeding voor netheidsmeesters van 4 euro per uur naar 5 euro per uur);

Het gemeenteraadsbesluit van 13 oktober 2020 tot goedkeuring van de aanpassingen aan het reglement betreffende de vrijwilligerswerking en de bijhorende inventaris van de vrijwilligersactiviteiten (waaronder de aanpassing van de naam netheidsmeester naar mooimaker en wijziging van de onkostenvergoeding van 5 euro per uur naar 5 euro per 2 kilometer);

Het collegebesluit van 31 mei 2023 om de gemeentelijke onkostenvergoeding voor glasbolpeter/ -meter en mooimaker af te schaffen;